Fatih-harbije

Između tradicionalnih i modernih vremena

Pejami Safa majstorski nas vodi od stanice do stanice istanbulske tramvajske linije Fatih-Harbije, provodi nas kroz neizdržive boli ostarelog i onemoćalog Nerimaninog oca, kroz ustreptalost i opijenost mlade devojke, kroz čežnju njenog verenika, kroz učmalost i smirenost Fatiha i užurbanost i privlačnost Harbije. Roman Fatih-Harbije objavljen je 1931. godine i predstavlja vernu sliku turskog društva toga doba. Pisac u njemu obrađuje psihološka i kulturološka trvenja između savremenog života i života u kojem dominiraju stare, tradicionalne vrednosti. Iako se ova tema veoma često sreće i u drugim delima ovog pisca, kritičari smatraju da je upravo u ovom delu najbolje obrađena.

Glavna junakinja Neriman, vaspitana je tradicionalnim turskim obrazovanjem, međutim, uprkos tome, zanesena i opčinjena čarima novog života koji dolazi sa drugog kraja grada u kojem živi, polako počinje kidati duhovne veze sa svojom porodicom, tradicijom i ljudima iz okruženja u kojem je rođena i odrasla.

U ime boljeg, prosperitetnijeg i savremenijeg života ona počinje da mrzi sve što se tiče istoka i istočnjačke kulture i spremna je pokidati, čak, i neraskidivu vezu sa svojom ljubavlju i prepustiti se avanturi u koju je uporno i neodoljivo poziva nepoznati mladić sa drugog kraja grada.

Pejami Safa (1899–1961) je značajan turski književnik 20. veka. Autor je 15 romana, izuzimajući one pisane pod pseudonimom. Većina njegovih romana nastala je pre 1940. (a njihova tematika proizilazi iz konflikta Istoka i Zapada), od kojih su najveću pažnju privukli romani Fatih-Harbije, Sami smo i Deveto spoljašnje odeljenje.