Istorija ravnogorskog pokreta 2

Možda je bilo koje predstavljanje ne samo ovog istorijskog dela najbolje početi citatom, kao uostalom i sam autor ove dvotomne monografije, postmodernističkog holandskog filozofa Franka Ankersmita, pre ma kome istorija nije rekonstrukcija onoga što nam se desilo u raznim fazama života, „već stalno poigravanje sa sećanjem na to“. Ovo inače, drugo izdanje poznatog dela Koste Nikolića dolazi posle deceniju ipo od objavljivanja njenog prvog izdanja, koje doduše imalo tri toma. Vreme je donelo nužna skraćenja i određenje promene, a u tih prethodnih petnaestak godina i slika o događajima u Drugom svetskom ratu u srpskom društvu se znatno uravnotežila. Potreba da se posle pet decenija komunističke stigmatizacije četničkog pokreta, početkom devedesetih je donela pravu bujicu raznih tekstova i sećanja, koji su se do tada mogli objaviti samo u srpskoj emigrantskoj štampi. Preživeli pripadnici tzv. četničkog pokreta doživeli su u međuvremenu i zakonodavnu satisfakciju kroz državno priznanje da su bili pripadnici antifašističkog pokreta. Na skoro 1200 strana Kosta Nikolić daje istoriju Ravnogorskog pokreta, koji je bio znatno širi i ambiciozniji od onoga na šta se svodio i svodi onim poznatim atributom „četnički“. U delu su sve faze njegovog razvoja, posebno ona do 1943. i Bitke na Neretvi, kao i ona druga faza, od tada pa do kraja Drugog svetskog rata. Monografija je puno svetla bacila i na tzv saradnju sa neprijateljima. Delo pre svega svedoči o užasnoj drami srpskog građanskog rata koje je ovde doneo Drugi svetski rat. I to samo dve decenije od onog prvog, u kojem je tadašnja Kraljevina Srbija sa nešto više od 4 miliona stanovnika izgubila čak 1 250 000 svojih stanovnika. U vremenu kada Srbija vida svoje otvorene tranzicione rane, delo Koste Nikolića daje priliku, posebno mlađim.