Jugoslovenski ratovi 1990-1996. Posmatranja jednog Srbina u Nemačkoj

„Dva meseca posle NATO intervencije protiv Savezne Republike Jugoslavije 1999. pošao sam, posle desetogodišnje pauze, u Srbiju, u svoj zavičaj, grad Leskovac, gde sam u okrilju porodice proveo najduži period mladosti. Leskovac sam napustio 1955. i otišao u daleku Zapadnu Nemačku.

Dugo, iscrpljujuće putovanje u staru domovinu bilo je povezano sa izvesnim procedurama, koje su bile posledica ratnih razračunavanja, kao i sa administrativnim i emocionalnim preprekama koje su se teško prevazilazile. Prvi put sam morao da, kao nemački državljanin, sa nemačkim pasošem, tražim vizu za ulazak u svoju domovinu, pošto SR Jugoslavija i SR Nemačka, kao članica NATO-a, od početka NATO intervencije nisu održavale nikakve diplomatske odnose.

Preko jednog prijatelja sam dobio nekoliko važnih informacija o izboru najboljeg načina putovanja – takozvanog gastarbajterskog autobusa.“

Na ovaj način Živojin Dacić započinje svoju knjigu u kojoj su, pored prvenstveno dokumentarnih i činjeničkih elemenata, prisutni elementi biografskog, na osnovu kojih je pozicionirana jedinstvena instanca promatranja ratova u Jugoslaviji. Premda okosnica ove knjige jesu ratovi između 1990. i 1996. godine, Dacić sagledava širok vremenski period društveno-političkih promena jugoslovenskog prostora i različitih aspekata konflikta koji su uslovili sukobe i nakon 1996. godine. Specifičnost i vrlina ove knjige jeste nastojanje autora, Srbina koji najveći deo života živi u Nemačkoj, da osvetli, sa svih strana, sve čvorišne tačke jugoslovenskih ratova i njihov eho, te da time bude uspostavljena opomena o neponavljanju istih kobnih obrazaca.