Osnovni navatl (astečko) – srpski rečnik: sa gramatikom navatla

Navatl je jedan od preko 60 živih autohtonih jezika Meksika i govori ga oko milion i po ljudi, pripadnika etničke grupe Nava. Njime su se koristili Tolteci a kasnije i Asteci, kao i drugi narodi centralnog Meksika. Imena država Meksiko i Gvatemala su navatl reči, baš kao i imena gradova Akapulko ili Vahaka, gradova Tegusigalpa (Honduras), Usulutan (Salvador), Matagalpa (Nikaragva), ali i desetina hiljada drugih naselja u Meksiku i Centralnoj Americi.

Sam naziv znači tečan, jasan jezik, iako je metaforičnosti istovremeno jedna od njegovih osnovnih karakteristika. Navatl je uneo mnogo svojih reči u međunarodni vokabular, a u srpski su ušle reči poput čokolada (xocolatl), kojot (coyotl), avokado (ahuacatl), gvakamole (ahuacamolli), kakao (cacahuatl), itd.

Rečnik i gramatika navatl ili astečkog jezika rezultat su petogodišnjih studija koje je autor sproveo u Meksiku i doprinose naporima za očuvanje navatla, pošto se nalazi u opasnosti od nestajanja. Ovaj rečnik je redak primer uspostavljanja neposrednog kontakta između navatla i srpskog, bez posredničkog kolonijalnog jezika.

Na navatlu su ispevani neki od najlepših stihova svetske poezije, koji su u nekoliko tomova sačuvani kao „Mešikanski stihovi“. In xochitl in cuicatl – cvet i pesma, tj. poezija – činila je deo astečkog svakodnevice, posebno među vladajući slojem, pipiltin.