Pravo i pravoslavlje

Knjigu „Pravo i Pravoslavlje“ čine tri odvojena pravnoistorijska rada: magistarska teza, pod naslovom „Hrišćanske norme u Eklogi“ (odbranjena 2006. na Pravnom fakultetu Univeziteta u Kragujevcu, odštampana u knjizi bez značajnijih izmena), kao i članci „Verske slobode i državnopravne mere protiv prozelitizma u Moskovskom carstvu (XVI i XVII vek)“ (objavljeno u časopisu Crkvene studije, br. 9, Niš, 2012) i „Sloboda veroispovesti u Kneževini i Kraljevini Srbiji“ (zbornik Slobode i prava čoveka i građanina u konceptu novog zakonodavstva Republike Srbije, knj. 3. Kragujevac, 2004. ). Na prvi pogled se čini da ovi tekstovi, zbog hronološke udaljenosti njihovih predmeta istraživanja – Vizantija VIII vek, Rusija XVI i XVII vek i Srbija XIX vek, ne čine jednu među sobom povezanu tematsku celinu. Kako je reč o istraživanjima iz pravne, a ne iz političke istorije, hronološki aspekt ovde ima sasvim drugorazredni značaj. Kada se posmatraju iz ugla naučne discipline koja se bavi razvitkom prava, radovi sabrani u ovoj knjizi sastavljaju jednstvenu tematsku studiju posvećenu analizi odnosa hrišćanstva i prava i to isključivo u državama pravoslavnog (vizantijskog) civilizacijskog kruga.

Centralni deo knjige zauzima monografsko istraživanje viševekovnog procesa hristijanizacije klasičnog prava paganske rimske Imperije u ranoj Vizantiji, započet u IV veku donošenjem pojedinačnih zakona prvih hrišćanskih careva, a zaokružen donošenjem u VIII veku Ekloge, kao „prvog hrišćanski zakonik“. U dva rada manjeg obima odnos hrišćanstva i prava posmatra se kroz analizu fenomena verskih sloboda; najpre u zakonodavstvu jednog pravoslavnog carstva, kakva je bila Moskovska država u XVI i XVII veku, a potom u evropeizovanom liberalno-demokratskom pravnom poretku samostalne novovekovne srpske države.

Radovi koji čine knjigu „Pravo i Pravoslavlje“ predstavljaju pionirski pokušaj u srpskoj pravnoistorijskoj nauci da se rasvetli značajno pitanje odnosa hrišćanstva i prava u državama pravoslavnog Istoka.

Autor