Vlada Ilić – prvi moderni gradonačelnik Beograda

Da li ste znali da je Vlada Ilić svoju kuću izgradio usred fabričkog kompleksa, gde je, po tadašnjim evropskim standardima, izgradio i stanove za zaposlene?

„Vlada Ilić – prvi moderni gradonačelnik Beograda” je studija o industrijalcu i gradonačelniku koji je u međuratnom periodu uzdigao jugoslovensku prestonicu na nivo evropskih metropola, sredio gradske finansije i pružio velike napore kako bi iskorenio siromaštvo i smanjio jaz između društvenih klasa. Beograd je gradio sa vizijom, stavivši mnoge bisere u njegovu krunu (Sajmište, most kralja Aleksandra, viseći most preko Save, most kralja Petra II, Beogradski zoološki vrt, postavljanje kamena temeljca za Hram Svetog Save, i mnoge druge građevine poput bolnica, škola…), ali njegovi planovi za Beograd su osujećeni izbijanjem Drugog svetskog rata, kada se povukao sa mesta gradonačelnika.

Nakon Drugog svetskog rata biva uhapšen, obespravljen i zatočen od strane nove vlasti, a optužnica i danas izaziva kontroverze, o čemu detaljno piše autor. Vlada Ilić je jedna od najznačajnijih ličnosti srpske međuratne politike, ali o njemu se danas malo zna jer ga je posleratna vlast „izbrisala” iz istorije. Saša Z. Stanković temeljito predstavlja ličnost i rad Vlade Ilića, kritički se osvrće na sve kontroverze koje se vežu za njega, i pušta čitaoca da sam donosi sud na osnovu objektivnih činjenica.

Izvodi iz recenzija:

„Porodice Ilić i Teokarević bile su veliki srpski rodoljubi, a ujedno okrenute Evropi, u najboljem smislu te reči. One su započele modernizaciju u svom zavičaju, a posle proširile i na čitavu Srbiju. Po onome što je Vlada Ilić uradio za Beograd, on je verovatno najznačajniji gradonačelnik.”

prof. dr Predrag J. Marković

„Za vreme Vlade Ilića podignuti su neki od najznačajnijih objekata u gradu: Zoološki vrt, Sajmište, mostovi, mnoge škole i bolnice. Međutim, po okončanju rata Ilić je optužen za finansijsko pomaganje okupatora i kontakte sa njegovim predstavnicima, a potom je lišen i slobode i imovine.”

dr Srđan Cvetković

„Pojava monografije o Vladi Iliću je ne samo priča o jednoj ličnosti, o jednoj porodici, o jednom podneblju već i ispravljanje svojevrsnog vida nepravde i popunjavanje ’istorijskih belina’ u srpskoj istoriografiji.”

dr Ivan M. Becić